​Creatief denken is een super belangrijke vaardigheid voor elke organisatie. Je moet steeds nieuwe dingen bedenken, want als je alleen maar blijft herhalen wat je gisteren deed, kom je morgen geen stap verder. Toch? Je kan daar ook anders naar kijken...​

Die voortdurende zoektocht naar nieuwe ideeën laat ook veel bestaande kwaliteit links liggen. Aan de ene kant schuilt daarin het risico dat je kennis en ervaring van professionals onbenut laat en ten tweede moet je ook vaak weer nieuwe vaardigheden aanleren, producten en procedures ontwerpen en dat kost ook weer tijd en geld…..

​Als alternatief voor het steeds bedenken van nieuwe dingen zijn er verschillende methodes en aanpakken bedacht die juist wel drijven op het gebruiken van de ideeën en ervaringen van gisteren om een stap verder te komen. Deze methoden zeggen eigenlijk dat je niet altijd ‘out of the box’ hoeft te denken om te verbeteren, leren en groeien. In plaats daarvan kan je ook ‘inside the box’ denken. Inside the box denken betekent dat je de box opent van alles wat je al in huis hebt. Je kennis, skills, ervaring en contacten bijvoorbeeld. Vervolgens bekijk je welke hiervan eigenlijk heel goed aansluiten bij het vraagstuk dat je hebt en hoe je deze meer en vaker kan inzetten. (lees verder onder de afbeelding)

​Belangrijk is hierbij om te beseffen dat hetgeen dat je wenst in heel veel gevallen al aanwezig is in die box. Er is al een collega die het wel lukt om X te doen, je hebt zelf al een keer in het buitenland meegemaakt dat Z gebeurde, een klant heeft al een keer Y gezegd. De keren dat het gebeurde waren uitzonderingsmomenten, ze komen niet vaak voor en niet bij iedereen en soms nog niet helemaal zoals je het ideaal voor je ziet. Maar als je eerlijk bent zijn ze er wel al een beetje. Ik noem dit vaak ‘lichtpuntjes’. Lichtpuntjes zie ik als sterren aan een donkere hemel, als je uit het licht in het donker stapt zijn ze onzichtbaar, maar als je ogen even wennen aan het donker zie je er steeds meer!

​Ook bij het inside the box denken heb je overigens creativiteit nodig. Alleen gaat je creativiteit niet zitten in het bedenken van nieuwe ideeën, maar in het bedenken van de goede vragen. Je hebt specifieke vragen nodig die je jezelf en je team kan stellen om de goede lichtpuntjes te herkennen in de eigen kennis, ervaring en vaardigheden.
Een paar voorbeeldvragen:

• Wanneer gaat ….. al goed?
• Wanneer zijn we op ons best?
• Waar en wanneer gebeurt ….. soms ook al een beetje?
• Wie lukt het al om …..

Hoe help je een groep om een constructief gesprek te hebben over spanningen of een conflict? Deze werkvorm is een eenvoudige en doeltreffende variant van het gesprek op voeten uit Deep Democracy.

Stel, er spelen spanningen in een team. Oud zeer, onvrede over een nieuw systeem of het is nog niet duidelijk of de interim manager nou de kant van de directie of de kant van de medewerkers kiest. Iedereen merkt er iets van en tijdens een vergadering is bedacht dat er iets aan moet gebeuren. Bedacht wordt om een sessie te organiseren om een gedeeld beeld te krijgen en samen stappen te zetten naar verbetering. Hoe kan je als begeleider hierin helpen?

Een werkvorm die ik afgelopen week bedacht is de volgende. De werkvorm is bedoeld om de groep te helpen om het heikele onderwerp in een min of meer vertrouwde setting te bespreken. Door kleur te bekennen en te onderbouwen waarom het zo gezien wordt kan er meer onderling begrip ontstaan.
De werkvorm is deels geïnspireerd door het gedachtegoed van Deep Democracy en het gesprek op voeten dat daarin gebruikt wordt. Deze werkvorm is iets simpeler en behoeft ook geen extra instructie of uitleg over Deep Democracy. (lees verder onder de afbeelding)

​Voor de werkvorm worden vooraf één of enkele stellingen bedacht. Eventueel kunnen die ook nog ter plekke door de deelnemers ingebracht worden. De groep wordt gevraagd te gaan staan en de stoelen en tafels mogen even aan de kant. De facilitator introduceert de stelling. Nu wordt de deelnemers gevraagd om kleur te bekennen, iedereen die het eens is met de stelling gaat links staan, iedereen die het oneens is rechts. Dit lijkt nog op een eenvoudige debatstijl, maar de aanvulling die ik bedacht voor het omgaan met spanningen en conflict is om een derde categorie toe te voegen. Dit is de rest groep. Iedereen die niets kan met de stelling, of geen kleur wil bekennen, of om welke reden dan ook niet mee wil doen, mag bij de restgroep gaan staan. Op deze manier splitst de groep zich in een, twee of drie groepen van min of meer gelijkgestemden. Hierdoor wordt zichtbaar hoeveel en wie precies last heeft van oud zeer, wie het nieuwe systeem prima vinden en wie geen mening hebben over de interim manager.

In plaats van dat de groep zich verliest in een discussie die slechts een paar teamleden aangaat kunnen de gelijkgestemden nu even de koppen bij elkaar steken en op een rijtje zetten welke gevoelens, argumenten en meningen zij hebben. Nadat de groep weer samenkomt leidt het delen van de gevoelens, argumenten en meningen tot nieuw wederzijds begrip.