Wat gebeurt er in een denkadviesgesprek? Mijmerend over die vraag ontstond een gedichtje: soms is een gesprek met een denkadviseur wel een beetje als een bezoek aan de zee. Ik deel het zonder pretenties.


De zee als raadgever
Wanneer ik soms de weg kwijt ben
Ga ik terug naar de zee.
Haar woorden golven langs de kustlijn
van dagelijkse problemen en universele oorzaken.

Mijn zorgvuldig gebouwde kasteel,
Is voedsel voor het water.
Hapje voor hapje verandert de trotse burcht,
In een ruïne zonder profiel.

Af en aan golven de zinnen
Steeds gelijk en toch net anders.
Onvermijdelijk verschuift de kustlijn
En vallen de problemen uit elkaar.

De natuur heeft zijn werk gedaan
Terwijl ik toeschouwer was van wat zich voltrok.
Het hoofd is weer schoongespoeld
Klaar voor nieuwe creaties.

— Arjan van Vembde

Fusion beschrijft een herkenbaar patroon dat even veelvoorkomend als verraderlijk is. Juist als facilitator of begeleider van groepen en teams is het iets om scherp in de gaten te houden. Fusion is een term uit de sociale psychologie en de term leerde ik bij de opleiding in Dialogische organisatieontwikkeling die ik volgde bij Gervase Bushe en het Cap Cod Institue.

Wat is Fusion
Fusion is het proces waarbij de ene persoon de andere uitnodigd, vraagt of verleid om meer op hem te gaan lijken. Een voorbeeld maakt het duidelijk:

• Persoon A zegt: "ik ben best zenuwachtig voor die presentatie van morgen"
• Persoon B antwoord: "Nee joh, daar hoef je toch niet zenuwachtig voor te zijn, het is juist leuk om die presentatie te geven!"

Wanneer persoon A in de suggestie van persoon B meegaat is er sprake van "fusion", versmelting van beide personen of standpunten. 

Maar wat gebeurt er echt?
Wat in deze korte interactie feitelijk gebeurt is dat persoon B (naar we aannemen goedbedoeld) voorbij gaat aan de gevoelens van persoon A, hem ongevraagd vertelt hoe hij hier zelf naar kijkt en tegelijk adviseert om hetzelfde te vinden en voelen als persoon B. Er is een risico dat persoon A zich niet gezien voelt en weinig kan met de suggestie van persoon B. Het is alleen nu de vraag hoe persoon A hierop reageert. 
Wanneer persoon A en B gelijkwaardig zijn en persoon A voldoende zelfvertrouwen heeft, zal hij zich niet zomaar laten beïnvloeden of zelfs van zich afbijten. Maar wanneer er een statusverschil is, bijvoorbeeld doordat persoon B de leidinggevende is van persoon A, of persoon B is de ouder van persoon A, dan bestaat de kans dat persoon A het advies vriendelijk ontvangt en zijn weerstand niet uitspreekt. Persoon B denkt nu dat zijn advies is overgenomen, terwijl dit niet het geval is. "Ja zeggen-nee doen", is een veelgebruikte strategie door professionals en kinderen in de positie van persoon A.

Faciliteren van dialogen
Als facilitator van processen in groepen en teams is dit een patroon om goed op te letten. De goede bedoelingen van persoon B ten spijt ondermijnt zijn suggestie de kwaliteit van de samenwerking. Op het moment dat deelnemers in een sessie dergelijke suggesties doen is het goed om te interveniëren en de beide deelnemers uit te nodigen om niet te snel voorbij te gaan aan de zaken die zonet gezegd zijn. Wellicht kan persoon A zijn ervaring nog iets meer toelichten en kan persoon B nog iets meer toelichten waarom hij het anders ziet. 

Let erop dat vanuit het perspectief van de facilitator beide standpunten waar kunnen zijn, misschien heeft persoon B wel gelijk! De kunst is om de deelnemers te helpen de goede dialoog te voeren waarin zij zelf ontdekken hoe ze van elkaar kunnen leren of tot een gedeelde waarheid kunnen komen.


Wil jij jezelf oefenen in het begeleiden van groepen en teams op een krachtgerichte wijze? Bekijk dan het opleidingsaanbod op www.waarderend-faciliteren.nl

Waarderend faciliteren is de stijl waarmee ik groepen en teams begeleid tijdens werksessies en trainingen. In de zomer van 2021 ontwikkelde ik een nieuwe website en brochure om de opleidingen die ik hierin geef te presenteren. Zie www.waarderend-faciliteren.nl voor alle informatie

Sinds een aantal jaren al weer geef ik een paar keer per jaar trainingen in waarderend faciliteren. Dit is een specifieke en enigszins afwijkende stijl van het begeleiden van groepen waar ik veel positieve respons op kreeg. Op Springest is de training beoordeeld met een 9,4. 
Waarderend faciliteren is gericht op het begeleiden van positieve ontwikkeling, verandering en samenwerking tijdens werksessies met groepen en teams. In de opleiding Waarderend faciliteren leer je hoe je sessies  leidt die een katalysator zijn van positieve ontwikkeling, verandering en samenwerking. Centraal staat het werken met de kennis, kunde en kansen die al aanwezig zijn bij de groep. 

De opleiding tot waarderend facilitator leert je om op een andere dan gebruikelijke manier om te gaan met groepen en hun vraagstukken. Waarderend faciliteren is een unieke stijl voor het leiden van werksessies die zich richt op het versterken van eigenaarschap, openheid naar de verschillende visies én actiegerichtheid. Waarderend faciliteren werkt vanuit een aantal principes en kent geen vaststaande werkvormen, in plaats daarvan wordt geput uit een brede waaier van inspiratiebronnen, methodes en theorie.

Een opleiding in drie levels
De gehele opleiding bestaat uit drie levels. Je kan zelf kiezen hoe ver je leerbehoefte gaat en of je één, twee of alle drie de levels wilt volgen of hoeveel tijd je daartussen laat. De levels volgen elkaar op en geven een steeds verdere verdieping en verbreding van je kennis en vaardigheden.

Level 1 leert je de fundamenten in houding, vaardigheden en basisstructuur van waarderende sessies. Level 2 leert je nieuwe waarderende werkvormen en verankerd je vaardigheden. Level 3 leert je op masterniveau over de toepassing in ontwikkeltrajecten. Level 4 is gericht op trainers en komt in het najaar van 2022 beschikbaar.

Lees meer over het opleidingsaanbod met de levels, de achtergrond en inschrijfmogelijkheden op:
www.waarderend-faciliteren.nl