Omgaan met onzekerheid als facilitator en trainer

Iedereen doet wel eens iets onhandigs, toch? Ik in ieder geval wel helaas…

​Afgelopen week kreeg ik na afloop van een workshop complimenten voor de rust en openheid die ik uitstraalde. Een deelnemer mailde: “Knap hoe jij elke vraag, elke opmerking ontvangen kan en niet af wijst. Ik voelde geen 1x een afwijzing of irritatie vanuit jou. Alles mag er zijn. Dat vind ik knap.”

Ik was die workshop begonnen met een Powerpoint presentatie over waarderend faciliteren en na afloop was de eerste reactie van een deelnemer dat dat toch wel een beetje saai was. Ik vroeg of er meer mensen waren die het zo ervaren hadden en dat bleek zo te zijn. Au…. Maar om eerlijk te zijn herkende ik zelf ook dat de start niet zo fijn voelde. Na een oefening ontstond er in de tweede helft van de workshop een uitwisseling tussen mij en de groep die gelukkig wel interessant was en waarin we van- en met elkaar leerden wat nou de bedoeling was.

In het open te staan voor elke opmerking, ook als die negatief naar de inhoud of zelfs naar mij is, ben ik geïnspireerd door Robbert Masselink en Wick van der Vaart. Ik volgde een leergang bij hen in Appreciative Inquiry en ik zag hen ook open staan om feedback te horen en er het gesprek over aan te gaan met de groep. Dat was zo’n sterk voorbeeld van hoe het tonen van zwakte tegelijk ook zo ontzettend krachtig is. Voor mij gaven ze een voorbeelden van leren en daarnaast werkte het verbindend en verdiepte de kwaliteit van de leergang.

Zelf ervaar ik natuurlijk ook de onzekerheid als deelnemers uitnodig om eerlijk te zeggen wat ze ergens van vinden. Maar ik heb mezelf aangeleerd om niet gelijk iets te doen met die onzekerheid. Ik voel die, luister bij mezelf waar het vandaan komt of wat ik ervan kan leren, maar ik blijf uitnodigend en nieuwsgierig naar de toelichting van de kritische deelnemer. In de taal van het waarderend faciliteren, probeer ik de deelnemer en zijn gedachten & gevoelens te blijven waarderen, wat het ook is.

Ik heb inmiddels zoveel met groepen gewerkt waarin ik de spannende vragen juist opzocht dat ik ook ervaren heb dat het tot nu toe altijd goed is gekomen. Soms blijkt een kritiek na de toelichting helemaal niet zo scherp, soms wordt een kritische deelnemer gerelativeerd door andere deelnemers die iets juist wel fijn vinden. En soms heeft een deelnemer gewoon gelijk en noteer ik dat ik de volgende keer weer gewoon met oefeningen moet beginnen en de powerpoint thuis mag laten.